معماری موزه گوگنهایم نیویورک
معماری موزه گوگنهایم نیویورک
موزه گوگنهایم نیویورک، آخرین اثر فرانک لوید رایت مشهورترین معمار تاریخ آمریکا است. این شاهکار رایت طی 15 سال طراحی و ساخته شد آنچه امروز باقی مانده نتیجه بارها تغییر و بازسازی است ولی هرگز ذره‌ای از شکوه این معماری بزرگ کم نشده است. موزه سلیمان رابرت گوگنهایم نیویورک از موزه‌های مشهور شهر نیویورک است. موزه در منهتن در کرانه شمال شرقی مرکز شهر قرار دارد. این موزه در 1937 میلادی افتتاح گردید توسط معمار بزرگ آمریکایی فرانک لوید رایت طراحی گردید. محاسبات فنی این بنا را ویلیام وسلی پیترز انجام داد.
بعد از گذشت 15 سال و کشیدن بیش از هفتصد طرح جزئی و 6 طرح کلی از ساختمان، سرانجام رایت به طراح نهایی موزه رسید و طرحی را به‌وجود آورد که امروز با نمای قوسی و رمپ داخلی مارپیچی‌اش در فهرست 17 اثر ماندگار این معمار قرار گرفته است. رایت در طراحی گوگنهایم از فرمهای ارگانیک استفاده کرده است. یک فرم پیچشی که می‌چرخد و حرکت می‌کند، شبیه به یک صدف یا حلزون.
هنگامی که از لوید رایت پرسیده شد که چرا رامپ را جایگزین کف-طبقه‌های متداول در چندین تراز، کرده است او توضیح داد: برای بازدیدکنندگان موزه، وارد شدن به ساختمانی که در آن به وسیله آسانسور به بالاترین نقطه رامپی برسند و به تدریج پیرامون فضایی باز و گسترده پایین بیایند، در حالیکه همواره از حق انتخاب تغییر تراز با آسانسور برخوردار بوده و در انتها، پس از بازدید نمایشگاه، خود را در طبقه همکف نزدیک خروجی بیابند بسیار جذاب تر و دلپذیرتر می‌باشد. اگر چه در بسیاری از موزه‌های متداول، مسیرها و سیرکولاسیون عمومی در طول گالریها برای تماشای آن‌ها و برگشت به نقطه شروع و خروج از بنا تکرار می‌شوند.
پس از مرگ رایت تغییرات زیادی در موزه ایجاد شد. در سال 1965 بخشی از فضای اداری و در سال 1969 تمامی آن به فضای نمایشگاهی پیوست و فضای آن در موزه به نمایش آثار هنری اختصاص پیدا کرد و در نهایت طی عملیات وسیعی در سال های 1990 تا 1992 کل ساختمان بازسازی و برج جدیدی که توسط چارلز گواتمی طراحی شده بود، در کنار آن ساخته شد. در این بازسازی برخی از تغییرات بنا نسبت به طرح اصلی رایت از جمله بسته شدن نورگیر سقفی آتریوم به طرح اصلی برگردانده شد.
در بیرون فرم تندیس گرا با ظاهری ساده و فاقد هر گونه تزیین بر روی سطوح ،الگوی فضایی درون را مشخص می کند و چشم اندازی متفاوت در بین ساختمان های مکعب مستطیل شکل شهر نیویورک ایجاد می کرد. شاید بتوان گفت این نقطه شروع طراحی موزه ها با احجام تندیس گرا بود که دیگر نه تنها آثارهنری بلکه ساختمان موزه نیز به جاذبه ای برای بازدید تبدیل شد.
فرم اسپیرال مهیج تر از مثلث ،شش ضلعی و یا دایره که در بسیاری از کارهای اولیه رایت بکار گرفته شده بود چرا که اسپیرال باز شونده به
موزه گوگنهایم نیویورک با معماری دایره‌ای و بی‌ضلع، آن‌هم درست وسط شلوغی و ازدحام جمعیت در نیویورک، با المان‌های اختصاصی فرانک لوید رایت، سال‌ها است که خودش به‌تنهایی یکی از بخش‌های اصلی توریستی شهر محسوب می‌شود.